دیدن دختر، بیشتر در مجالس، جشن ها، میهمانی ها، سفره های نذری، زیارتگاهها و مجالس روضه خوانی دست می داد و براساس معیارهایی چون پوشش سنگین یا پوشش سبک، سادگی، قناعت، بی اعتنایی، آرامش وهیجان، پرحرفی و وقار و خنده های بی جا و …. سنجیده می شد.
و با کسب اجازه، برای خواستگاری و دیدن رسمی به خانه عروس می رفتند و خواستگاری پیش از بله برون مراسمی بود تا شرایطی را که در نظر خانواده عروس و داماد آینده مطرح کرده است معلوم کنند و این نخستین پل ارتباطی به شمار می رفت. قبل از هر چیز ساعت و روز خواستگاری مطابق تقویم، روز خوب و ساعت خوب تعیین می شد و به این ترتیب داستان خواستگاری زیر بر پا می گشت.
مراحل مختلف ازدواج:
1- رضاکنون: میاندار این مجلس ها معمولا عروس بود. در این جلسه که خانواده پسر مقداری شیرینی سفارشی همراه خود داشتند، کار گرفتن رضایت از مادرعروس را آغاز می کردند، در اینگونه موارد معمولا مادر عروس به قول کرمانی ها “طاقچه بالا” می گذاشتند و با وقار و سنگینی خاصی وارد می شد و تلاش می کرد که “ازهول حلیم تو دیگ نیفته” و موقعیت دخترش را به خوبی حفظ کند.
2- شیرینی خورون: پس از انجام گفت و گو و بدست آوردن نتیجه مطلوب و توافقات لازم، نوبت به شرکت در مراسم شیرینی خوردن می رسید که خانواده و داماد و بعضی از فامیل های نزدیک در منزل عروس حضور یافته اند و به صرف شربت و شیرینی می پرداختند. با ورود داماد به خانه عروس، زنان هلهله و شادی یا بقول کرمانی ها ” کلولو می کشیدند ”
3- بله برون یا کفش پا کنون: پس از انجام مراسم خواستگاری در روز موعود، بزرگترهای خانواده ی عروس و داماد، در خانه ی عروس جمع می شدند و صحبت های خود را درخصوص مهریه و جهیزیه و شیر بها انجام می دادند. که همه به سنت خانواده بستگی دارد، در بعضی از خانواده های کرمانی، این عقیده رواج دارد که پذیرایی مجلس بله برون نباید آنقدر مفصل باشد که اینطور حس شود که خانواده عروس، از هول حلیم در دیگ افتاده اند و بابت این ازدواج، بسیار شاد و مسرور هستند.
4- عقدکنان:
به قول این شعر معروف:
قسم به عشق که از فیض پاکدامنی است/ که خلوت همه خوبان کنار آیینه است.
یکی از باشکوه ترین لحظه زندگی دختران، زمانی است که چهره خود را در آیینه می بینند و اسم خودشان را از زبان عاقد میشنوند. انجام مراسم عقد به شیوه اسلامی، بر مبنای عقد حضرت علی و حضرت فاطمه در ابتدا، ساده برگزار می شد. اما به مرور با آداب و رسوم محلی، رنگ و رویی تازه گرفت. خانواده های کرمانی معمولا عقیده دارند که مراسم عقد کنان و قرائت خطبه عقد، رو به قبله انجام شود و هزینه این مراسم به قول کرمانی ها “عقدبندون” بر عهده خانواده عروس است و تنها هزینه عاقد را خانواده داماد پرداخت می کنند و در سفره ای که بنام سفره عقد، توسط مادر عروس پهن می کردند: تخم مرغ، دوعدد لاله، جا نماز سبز، ظرفی عسل، ظرفی روغن حیوانی، مقداری کماچ سهن، شیرینی خانگی، نبات، پسته، بادام و گردوی رنگ کرده قرار می گیرد و آن نان و پنیر و سبزی معروف که گره از بخت دختران دم بخت آن مجلس باز می کند. و جاری شدن خطبه عاقد پس از تکرارهای مکرر سه تا پنج بار از عروس، بله را می گیرد و صدای عروس در هلهله و شادی اطرافیان گم می شود.
دخترک خنده کنان گفت که چیست؟
راز این حلقه زر
راز این حلقه که انگشت مرا
این چنین تنگ گرفته است به بر
راز این حلقه که در چهره او
این همه تابش و درخشندگی است
مرد حیران شد و گفت: حلقه خوشبختی است/ حلقه زندگی است
و این چنین در پایان مراسم ازدواج، عروس و داماد توسط پدر داماد با وقار و طمانینه، دست عروس را می گرفت و در دست داماد می گذاشت و آن گاه رو به پسر و اشاره به دختر می گفت: این امانت را به دست تو سپرده و پسر “داماد” به رسم سپاسگذاری و احترام، دست پدر را می بوسید…
مراسم حنابندان: عصر روز عروسی آغاز میشد و شخصی، حنا را آماده و نزد داماد می آورد، دراین هنگام فرد دیگری چمدانی که لباس های داماد در آن قرار دارد را، نزد داماد آورده و به بقیه نمایش می دهد. در طول مراسم گروه موسیقی به نوازندگی می پردازند. پس از گذاشتن حنا روی دست ها و پاهای آن ها را شسته و داماد آماده می شود تا مسافتی را، تا محلی معین با همراهی شرکت کنندگان در مراسم طی نماید.
در محل مورد نظر، دوستان داماد، وی را لباس پوشانده و اعضای خانواده داماد، منتظر می مانند تا داماد سررسیده و برروی او نقل و اسکناس بریزند و پس از تبریک اعضای خانواده به داماد، مراسم به پایان می رسد.
